Nowe zalecenia leczenia nadwagi i otyłości u osób dorosłych

Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association), Amerykańskie Kolegium Kardiologii (American College of Cardiology) i Towarzystwo Badań nad Otyłością (The Obesity Society) przygotowały wspólny raport zawierający podsumowanie wiedzy na temat nadwagi i otyłości u osób dorosłych oraz wytyczne ich leczenia.

W liczącym 70 stron dokumencie znalazły się informacje dotyczące szerokiego spektrum chorób, w których patogenezie odgrywa rolę nadmierna masa ciała. Eksperci trzech towarzystw wspólnie potwierdzili, że zasadnicze znaczenie w leczeniu nadwagi i otyłości ma dieta.

Główne zalecenia zawarte w raporcie:

• należy obliczać wskaźnik BMI u każdego pacjenta co najmniej co rok

• należy stosować aktualne definicje nadwagi i otyłości zależnie od wartości wskaźnika BMI (25.0-29,9 oraz co najmniej 30 kg/m2)

• należy informować pacjentów z nadwagą lub otyłością o zależności między wskaźnikiem BMI a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, a także cukrzycą typu 2 i ogólną śmiertelnością

• u pacjentów z nadwagą lub otyłością należy mierzyć obwód w pasie co najmniej raz na rok

• należy zalecać pacjentom z nadwagą lub otyłością redukcję masy ciała, podkreślając, że spadek masy ciała nawet o 3-5% skutkuje konkretnymi korzyściami zdrowotnymi

• należy leczyć nadwagę lub otyłość dietą; celem diety jest redukcja wartości energetycznej spożywanego pożywienia

• zalecane jest stosowanie jednego z trzech podejść do diety:
  1) dieta 1200-1500 kcal/dzień u kobiet lub 1500-1800 kcal/dzień u mężczyzn,
  2) deficyt 500-750 kcal dziennie,
  3) jedna z diet opartych na dowodach naukowych zakładająca redukcję pożywienia jednego typu (np. wysokowodorowęglanowego, wysokotłuszczowego), o ile zakłada redukcję wartości energetycznej spożywanych pokarmów

• należy przepisywać dietę z ograniczoną podażą energii, odpowiednio do preferencji żywieniowych pacjenta i jego stanu zdrowia; w tym procesie może być przydatna pomoc dietetyka

• należy zalecać pacjentom uczestnictwo w półrocznych programach zmiany stylu życia, w ramach których oprócz diety stosowane są strategie psychologiczne prowadzące do zwiększenia aktywności fizycznej

• należy przepisywać częste (co najmniej 14 sesji w ciągu pół roku) spotkania promujące zmniejszenie masy ciała prowadzone przez wykwalifikowanego pracownika

• można zalecać programy redukcji masy ciała, które są oparte o rozwiązania telemedyczne, o ile w ich ramach zindywidualizowanych porad udziela wykwalifikowany pracownik;
  takie leczenie może mieć mniejszą skuteczność niż standardowe programy redukcji masy ciała, opisane powyżej

• zalecanie diety restrykcyjnej (poniżej 800 kcal/dzień) jest dopuszczalne i powinno być stosowane w szczególnych przypadkach i pod specjalnym nadzorem medycznym

• pacjentom, którzy już zmniejszyli masę ciała należy zalecić uczestnictwo w trwających co najmniej rok programach odchudzania

• osobom z wskaźnikiem BMI wynoszącym co najmniej 40 kg/m2 lub 35 kg/m2 i powikłaniami można zalecać konsultację chirurga bariatrycznego

• brak dowodów na skuteczność chirurgii bariatrycznej przy BMI < 35 kg/m2.

Informacje na temat zależności między nadwagą i otyłością a cukrzycą typu 2:

• u osób z nadwagą lub otyłością, która są w grupie ryzyka rozwinięcia cukrzycy typu 2, zmniejszenie masy ciała o 2.5 do 5.5 kg poprzez zmianę stylu życia zmniejsza ryzyko cukrzycy o 30-60%

• u osób z cukrzycą typu 2 i nadwagą lub otyłością zmniejszenie masy ciała o 2-5% w ciągu trwającej 1-4 lat zmiany stylu życia skutkuje zmniejszeniem stężenia hemoglobiny glikowanej HbA1c o 0.2-0.3%

• osoby, które po roku zmiany stylu życia osiągają duży spadek masy ciała (5-10%) uzyskują spadek stężenia HbA1c o 0.6-1.0%, co związane jest również ze zmniejszoną potrzebą stosowania farmakoterapii

Informacje na temat zależności między nadwagą i otyłością a stężeniami lipidów we krwi:

• poprawa stężeń lipidów jest zależna od wielkości spadku masy ciała:
  poniżej 3 kg - mierna poprawa lipidogramu;
  3 kg – spadek stężenia trójglicerydów o 15 mg/dL;
  5-8 kg – cholesterol frakcji lipoprotein niskiej gęstości, LDL, spada o 5 mg/dL

• u pacjentów z czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego i nadwagą lub otyłością spadek masy ciała o 5% jest związany ze spadkiem skurczowego ciśnienia tętniczego krwi o 3 mmHg, a rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi o 2 mmHg.

Źródło: Jensen MD, Ryan DH, Apovian CM, i wsp. 2013 AHA/ACC/TOS Guideline for the Management of Overweight and Obesity in Adults: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines and The Obesity Society. 16.12.2013
za http://www.egastroenterologia.pl