Psychologiczne aspekty odchudzania

Psychologiczne aspekty odchudzania

Odzyskanie kontroli masy ciała to długotrwały proces polegający na uzyskaniu i zachowaniu masy ciała na poziomie który nas zadowala.
Długość tego procesu zależy od różnych czynników, od stopnia zaawansowania nadwagi, od czynnika wpływającego na pojawienie się nadwagi i od stylu życia oraz upodobań dietetycznych.

Odchudzanie to ubytek tkanki tłuszczowej organizmu w skutek dostarczenia mu mniejszej ilości kalorii niż wynosi jego dzienne zapotrzebowanie.

Są tylko dwa podstawowe sposoby, dzięki którym powiększa się deficyt kaloryczny. Pierwszym jest ograniczenie podaży kalorii, a drugim to intensywne ich spalanie przez wysiłek fizyczny.

Dużo bardziej skomplikowana są psychologiczne uwarunkowania otyłości, można wśród nich wyróżnić: 

• zaburzenia mechanizmu samoregulacji 
• cechy osobowości
• przekonania i oczekiwania jednostki
• metody radzenia sobie ze stresem i przeżywanymi emocjami

Zaburzenia mechanizmu samoregulacji polegają przede wszystkim na niemożności kontrolowania ilości spożywanego pokarmu i w efekcie prowadzą do "przejadania się".
Jest to mechanizm utraty kontroli nad jedzeniem, podobny na poziomie neurobiologicznym do mechanizmu innych uzależnień.  Powstawanie uzależnienia wiąże się bowiem z redukcją samoświadomości i monitorowania własnych zachowań związanych z jedzeniem.
Paradoksalnie, czynnikiem ograniczającym proces samoregulacji są także próby powstrzymywania się od myślenia o jedzeniu. Mistrz paradoksu miał rację mówiąc, że najlepszym sposobem na zwalczenie pokusy jest jej ulec ;-)

Faktem jest, że im bardziej staramy się nie myśleć o jedzeniu, tym większą odczuwamy potrzebę sięgnięcia po jakiś pokarm. Zaś sięganie po jedzenie niezależnie od rzeczywistego odczuwania głodu prowadzi do trwałych zmian w układzie nerwowym kontrolującym przyjmowanie pokarmów – zmiany te wywołują często u osób z nadwagą stan napięcia psychicznego i związane z tym stany depresji, niepokoju i stresu, które z kolei tłumione są nadmiernym spożyciem pokarmów.

To błędne koło może prowadzić do zaburzeń neurohormonalnych. Dochodzi do zaburzenia wydzielania insuliny, silnego uaktywnienia hormonów nadnerczy, szczególnie kortyzolu przyczyniającego się do tworzenia trudnej do rozłożenia tkanki tłuszczowej.

Zaburzenia w funkcjonowaniu ośrodka głodu i sytości oraz stan napięcia psychicznego wywołuje szereg niekontrolowanych zachowań. Spożywanie posiłków staje się uzależnione od czynników emocjonalnych, a zaspokojenie głodu następuje najczęściej na poziomie zdecydowanie odbiegającym od aktualnych potrzeb organizmu.