Jabłko czy gruszka?

Pisaliśmy poprzednio o podstawowych parametrach oceny stopnia otyłości i nadwagi (Odchudzanie szkiełkiem i okiem). 

Dzisiaj kilka słów o poszczególnych typach otyłości i ich konsekwencjach dla zdrowia.

Wyróżniamy dwa typy antropometryczne otyłości:

A. androidalny inaczej zwany brzusznym, wisceralnym lub  typem „jabłka” częściej występujący w otyłości mężczyzn

B. gynoidalny - inaczej zwany pośladkowo-udowym lub typem „gruszki” częściej występujący w otyłości kobiet

Ze względu na miejsce nagromadzenia się tkanki tłuszczowej typ androidalny nazywany jest otyłością brzuszną (wisceralną), ponieważ występuje w nim tzw. trzewna tkanka tłuszczowa czyli następuje magazynowanie tłuszczu w obrębie brzucha. Komórki tłuszczowe zlokalizowane w górnej części ciała mają odmienne właściwości od tych znajdujących się na biodrach i udach.

 

Do oceny rozmieszczenia tkanki tłuszczowej służy wskaźnik określający stosunek obwodu talii do obwodu bioder – WHR (ang. waist to hip ratio).

Sprawdź jakiego typu masz otyłość! Zmierz centymetrem obwód talii i podziel go przez obwód bioder.

Na androidalny typ otyłości (jabłko) wskazuje wartość wskaźnika - WHR >0.85 u kobiet i >1.0 u mężczyzn. WHR poniżej tych wartości świadczy o typie gynoidalnym (gruszka).

A z praktycznego punktu widzenia, który typ otyłości jest bardziej niebezpieczny? Typ gruszki czy jabłka?

Szczególnie niebezpieczny wpływ na zdrowie ma brzuszny (wisceralny) typ otyłości, któremu często towarzyszą zaburzenia metaboliczne. Nagromadzenie tkanki tłuszczowej wisceralnej wiąże się z częstszym występowaniem cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca i wielu innych schorzeń. Udowodniono także, że konsekwencje zdrowotne otyłości brzusznej mogą prowadzić do przedwczesnego zgonu.

Na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu przeprowadzono badanie mające na celu ocenę zwyczajów żywieniowych i stylu życia osób z otyłością wisceralną.

Badaniami objęto 71 pacjentów z otyłością typu brzusznego w wieku 22–75 lat (wskaźnik masy ciała BMI wynosił średnio 37,3), w tym 28 kobiet i 43 mężczyzn. Narzędziem badawczym był kwestionariusz skonstruowany na potrzeby przeprowadzonych badań. 

Jakie były wyniki?  

Jedynie 11,2% chorych deklarowało przewagę pozytywnych zachowań żywieniowych nad negatywnymi, pozostali w większości ocenianych elementów diety popełniali błędy. Popularnym zjawiskiem wśród badanych osób było podjadanie między posiłkami. 

Do codziennego podjadania (głównie słodyczy) przyznało się prawie 48% pacjentów, a do dość częstego spożywania dodatkowych przekąsek ponad 29% pacjentów. 

Wyniki badań w zakresie aktywności fizycznej wykazały brak lub małą aktywność wśród 46,5% respondentów. Prawie 75% osób z otyłością wisceralną przyznało, że często ulega stresom, a głównym sposobem radzenia sobie w sytuacjach stresowych były zachowania sprzyjające przyrostowi masy ciała (podjadanie oraz zwiększenie ilości snu). 

Wnioski płynące z tego badania:  

1. Osoby z wisceralnym typem otyłości charakteryzują się niewłaściwymi nawykami żywieniowymi (podjadanie między posiłkami) oraz stylem życia sprzyjającym przyrostowi masy ciała. 

2. Mężczyźni istotnie statystycznie częściej popełniają błędy żywieniowe, natomiast kobiety częściej prowadzą sprzyjający otyłości tryb życia - mała aktywność fizyczna i reakcja na stres sprzyjająca przyrostowi masy ciała. 

3. Z obwodem talii korelowały niektóre oceniane błędy żywieniowe, przede wszystkim nadmierne spożycie tłuszczów, potraw typu fast food czy dosładzanych napoi. 

Źródło: Maciej Cymerys, Ewa Olek "Ocena nawyków żywieniowych i stylu życia wśród chorych z otyłością brzuszną", Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Zaburzeń Metabolicznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; Przegląd Kardiodiabetologiczny 2011; 6 (4): 287–293. 

Asnax - Centrum Wiedzy